"every chain is as strong as its weakest link"

Het Engelse artikel van Jan van den Akker Curriculum perspectives: an introduction is gemakkelijk te lezen, maar toch fijn dat er een Nederlandse samenvatting is uit het boek Leerplan in Ontwikkeling (uitgave van Stichting LeerplanOntwikkeling. Op deze site geen specifieke informatie voor het HBO, maar vast wel te gebruiken als inspiratiebron).

Uit het boek komen ook onderstaande afbeeldingen die een goed overzicht geven waar het bij Leerplanontwikkeling om draait.

Deze zesdeling is gebaseerd op het werk van John Goodlad.

De kern van een curriculum zijn de doelen en inhouden van het leren.

Van den Akker gebruikt hiervoor de metafoor van het spinnenweb.

In het spinnenweb staat visie of missie van de school centraal, het is de verbindende schakel. De overige onderdelen van het curriculum zijn: tijd, toetsing, leerdoelen, leerinhoud, leeractiviteiten, rol van de docent, leermaterialen, groeperingsvorm en leeromgeving, deze zijn verbonden met die visie. Idealiter zijn ze ook met elkaar verbonden, zodat er sprake is van consistentie en samenhang. De metafoor van het spinnenweb onderstreept volgens Van den Akker het kwetsbare karakter van een curriculum. “Spinnenwebben zijn weliswaar enigszins flexibel maar dreigen toch te scheuren als er te hard en eenzijdig aan bepaalde draden getrokken wordt zonder dat de andere draden meebewegen.” Als je dus één element van het curriculum verandert heeft dit direct gevolgen voor andere elementen binnen het curriculum.

Er zijn 3 manieren om naar curriculumvraagstukken te kijken:

1. inhoudelijk - wat zijn de meest belangrijke lesinhouden op grond van welke overwegingen
2. technologisch - gericht op professionele uitdagingen
3. sociaal-politiek - wijze van besluitvorming (veel strijd)

ad.1 inhoudelijk

Er zijn 3 typen doelen en inhouden (Ralph Tyler)

1. kennisverwerving en cultuuroverdracht
2. maatschappelijke toerusting
3. persoonlijke ontplooiing

Een belangrijk oogmerk van curricula is het bevorderen van de (gezamenlijke) doelgerichtheid in onderwijzen en leren. Een curriculum kan zowel een referentiekader vormen voor inhoudelijk beleid en houvast bieden aan het praktisch handelen. Zonder het kompas van het curriculum blijven veel keuzes impliciet en het onderwijskundig handelen diffuus. [bron]

Het is niet simpel een goed gebalanceerd curriculum te ontwerpen omdat er veel keuzemogelijkheden zijn. De kernvraag is: welke doelen en inhouden verdienen prioriteit?